Narón, 8 de Novembro de 2010.- A Concelleira de Ensino de Naron, Mª del Carmen Espada, presentou hoxe en rolda de prensa o XXIII Congreso de Ensinantes de Ciencias de Galicia (ENCIGA) que se celebra os dias 11, 12 e 13 de novembro nos Institutos de Educacion Secundaria (IES) de Naron. A organización do congreso corre a cargo da asociacion ENCIGA, que dende fai 22 anos leva realizando este evento de xeito ininterrumpido, o longo da xeografia galega. Nesta ocasión os escenarios elexidos para as conferencias e ponencias son os IES Terra de Trasancos e As Telleiras, nos que non habera clases esos dias. Acompañando a delegada de Ensino do Concello de Naron estiveron o presidente de ENCIGA, Paulino Estevez, o director do IES As Telleiras, Manuel Losada, e a xefa de estudos do IES Terra de Trasancos, Visitacion Abeleda, xunto con duas profesoras colaboradoras de ENCIGA. O programa desta 23º edicion inclue un total de 63 propostas, entre conferencias e exposicions. Entre elas, destacan tres conferencias plenarias –unha por dia- que se desenvolveran seguindo este programa: -Xoves 11: Conferencia de Victoriano Urgorri, catedratico de Zooloxia Marina da Universidade da Coruña e director da Estacion de Bioloxia Marina da Graña. “Os fondos profundos: o ecosistema mais descoñecido do planeta”. -Venres 12: Conferencia de Mª Elena Vazquez Abal, vicedecana da Facultade de Matematicas da Universidade de Santiago. “¡Menudas curvas!”. -Sabado 13: Conferencia de Bernardo Adeva Andani, catedratico de Fisica da Universidade de Santiago de Compostela. Falara sobre o acelerador de particulas DHC. O programa do Congreso de Enciga completase cunha exposicion da Sociedade Galega de Historia Natural (SGHN) titulada “Natureza galega”, que estara exposta no vestibulo do IES Terra de Trasancos, e outra exposicion fotografica de Fran Nieto titulada “O Courel” no IES de As Telleiras. PROGRAMA DO CONGRESO DE ENCIGA XOVES, 11-NOV-2010 15:45 Recepción e entrega de documentación no IES Terra de Trasancos Exposicións: IES As Telleiras “A natureza galega” Sociedade Galega de Historia Natural “Enerxías alternativas_ForGA” Antón Casal Díaz “O Courel: terra de soutos” José Francisco Rodríguez Nieto “Unha ollada á nosa historia” Departamento de Ciencias Sociais do IES As Telleiras de Narón Pósters: IES Terra de Trasancos “Xogos matemáticos” Consuelo Castro Vázquez; Mª Beatriz Lamigueiro Mourente. IES Terra de Trasancos Materiais das editoriais e Fondo ENCIGA COMUNICACIÓNS E OBRADOIROS 17:00 IES Terra de Trasancos Aula 13 O-BX “Metabscrabble: xogando coas rutas metabólicas” Alicia López Regueiro. IES de Teis (Vigo) Lab. Qui. C-FQ “Sistemas heteroxéneos e estados de agregación; casos prácticos” Xosé Anxo Freire Pais. IES Arcebispo Xelmírez I (Santiago) Aula 17 C-MA “Por que cremos que Velázquez usou conscientemente o número áureo?” Luis Carlos Cachafeiro Chamosa. USC e IES Pontepedriña (Santiago) Aula 1 C-ID “Promoción da cultura científica” Constantino Armesto Ramón. IES Illa de Tambo ( Marín) Aula 2 C-ID “Pacote de ar em dois momentos do dia. Influência da meteorologia local” Ana Coelho Augusto. Departamento de Didáctica e Tecnologia Educativa (Univ. de Aveiro), Mário Talaia. Departamento de Física (Univ. de Aveiro) Aula 7 C-ID “A transposición didáctica: unha ferramenta de deseño de unidades didácticas para promover a competencia científica” Blanca Puig, Beatriz Bravo; Beatriz Crujeiras; Mª Pilar Jiménez Aleixandre. Dpto. Didáctica de Ciencias Experimentais (USC) Aula 6 O-ID “Introdución á robótica” Olga Martínez Gómez; Consuelo Castro Vázquez. IES Terra de Trasancos ( Narón) 17:30 Descanso - Café 17:45 IES Terra de Trasancos Aula 10 C-BX “Unidade didáctica: a emisión de CO2 dos solos galegos e o cambio climático” María Elena Guntiñas Rodríguez. IES As Fontiñas (Santiago) Lab. Qui. O-FQ “Obradoiro sobre o modelo de estados de agregación. Parte experimental” Manuel R Bermejo; Mª Isabel Fernández García; Beatriz Fernández; Esther Gómez Fórneas; Ana Mª González Noya; Mª Angeles Vázquez Fernández; Marcelino Maneiro. Departamento de Química Inorgánica (USC); Anxo Freire Pais. IES Xelmírez (Santiago) Aula 17 C-MA “ Sobre rodas non redondas” M. Brozos Vázquez. Escola Politécnica Superior-Ferrol. Dpto. de Matemáticas (Universidade da Coruña); C. Rodríguez-Moldes Rey. IES Mugardos; A. B. Rodríguez Raposo. Fac. Informática, Dpto. de Computación (UDC) Aula 1 C-ID “Montaxe e mantemento de instalacións solares fotovoltaicas. Guías e materiais didácticos para alumnado e profesorado” Antón Casal Díaz. Director_Xerente de forGA; Xosé Mendoza Rodríguez; José García Carrera Aula 2 C-ID “Aprendizagem baseada em problemas e questões em manuais escolares de Física e Química para o 7º ano de escolaridade” Mª Arminda Pedrosa. Universidade de Coimbra (FCTUC) Cilínia Godinho. Escola Secundária Fernando Namora (Condeixa-a-Nova) 18:15 Descanso 18:30 IES Terra de Trasancos Aula 13 C-BX “Factores de risco relacionados com o consumo de álcool em jovens escolarizados: implicações para a prevenção” João Magalhães; José Precioso. Instituto de Educação (Universidade do Minho) Aula 10 C-BX “Unha de rotíferos” Carlos Pérez Valcárcel. IES Adormideras (A Coruña) Aula 17 C-MA “Materiais dixitais para o ensino das matemáticas: ED@D” Xosé Eixo Blanco. IES Antón Losada Diéguez (A Estrada) Aula 1 C-ID “Uunha nova experiencia de traballos de investigación científica realizados polos estudiantes” Miguel A. Yebra Ferro. IES Lagoa de Antela ( Xinzo de Limia) Pedro Membiela Iglesia. Universidade de Vigo-Ourense Aula 2 C-ID “Análise das estacións depuradoras de augas residuais (E.D.A.R.) e situación actual en Galicia” Fernando Blanco Silva. IES Chan do Monte (Marín); Eduardo Fernández Fontaíña. USC; Alfonso López Díaz. Universidade Católica de Ávila Aula 7 C-ID “Un pequeno cambio … Un modelo de simulación sinxelo para comprender a Newton” Carme Rodríguez Tajes. CLPU Salamanca; Álvaro Rodríguez Tajes. Facultad Informática (UDC); F. Manuel Rodríguez Mayo. IES Miguel Ángel González Estévez 19:00 Descanso - Café - Visita ás exposicións 19:30 Sesión de apertura do XXIII Congreso no IES As Telleiras 20:15 Salón de actos do IES As Telleiras. Conferencia: “Os fondos profundos: o ecosistema máis descoñecido do planeta” por Dr. Victoriano Urgorri Carrasco 21:30 Viño de honra no vestíbulo do IES As Telleiras, ofrecido polo Excmo. Concello de Narón VENRES, 12-NOV-2010 10:00 VISITAS GUIADAS E ACTIVIDADES RUTA 1: NARÓN – AS PONTES (9:30) RUTA 2: NARÓN – COSTA ÁRTABRA RUTA 3: NARÓN – NEDA RUTA 4: NARÓN – RÍA DE FERROL RUTA 5: NARÓN – PORTO EXTERIOR 15:30 Pósters 16:00 ASEMBLEA DE ENCIGA COMUNICACIÓNS E OBRADOIROS 17:00 IES Terra de Trasancos Plástica O-BX “Flores secas: recolección, determinación, prensado e usos medicinais” Purificación García García. IES Ferrol Vello (Ferrol) Lab Fis O-FQ “Utilización dos dispositivos captadores de datos na aula e no laboratorio” Antonio Vidal González, IES Rosalía de Castro (Santiago) Debuxo O-MA “Papiroflexia y matemáticas. Del plano al espacio I” Alicia Pedreira Mengoti. IES Monelos (A Coruña) Covadonga Blanco García. Escola de Enxeñería da Edificación (UDC) Mª Teresa Otero Suárez. IES Antonio Fraguas Fraguas (Santiago) Aula 1 C-ID “Questionamento em manuais escolares de ciências: que contributos para a aprendizagem baseada na resolução de problemas da ‘sustentabilidade na terra’?” Luís Dourado; Laurinda Leite. Centro de Investigação em Educação, Instituto de Educação da Universidade do Minho (Portugal) Aula 2 C-ID “Spice: rumo à implementação de um centro de inovação pedagógica no centro da europa” Carlos Cunha. Esc. Sec. D. Manuel Martins (Setúbal, PORTUGAL) Águeda Gras-Velázquez; Eloise Gerard. EUN Partnership AISBL (BELGIUM) Aula 5 C-ID “Tecnociencia, psicoloxía e xénero na elección de estudos de enxeñaría” F. Javier Álvarez Lires; María Álvarez Lires; Uxío Pérez Rodríguez; Azucena Arias Correa; José Francisco Serrallé Marzoa. Grupo de Investigación DE5. (Universidade de Vigo) Aula 7 C-ID “A Química. Ciencia dun revolucionario?” Manuel R. Bermejo Patiño. Departamento de Química Inorgánica (USC) 17:30 Descanso 17:45 IES Terra de Trasancos Aula 10 C-BX “O humidal da ría do Burgo: estudo da avifauna, contaminación e conservación” Patricia Martínez Leyenda; Mª del Carmen Porta Vila. IES Xosé Neira Vilas (Oleiros) Aula 1 C-ID “Día de Galileo no IES Pontepedriña” Luis Cachafeiro Chamosa; Socorro Liste López; Antonio Rivas Menéndez. IES Pontepedriña (Santiago) Aula 2 C-ID “Por que é interesante participar nun proxecto Comenius?” M ª José Campello Navarro; Miguel de Castro Miguel; Francisco Gallego Fouz; Mª José Leira Ambrós; Mª Amelia Peralta Bejarano; Teodosio Ramírez Jorquera; Rafael Vázquez Peña. IES Concepción Arenal (Ferrol) Aula 5 C-ID “Ciencias para o mundo contemporáneo: por que os “vaqueiros” se chaman blue jeans?” Carmen Pérez Escudero; Mari Álvarez Lires; Uxío Pérez Rodríguez. Grupo de Investigación DE5 (Universidade de Vigo) 18:15 Descanso 18:30 IES Terra de Trasancos Aula 10 C-BX “Concepcións do alumnado de bacharelato e universitario sobre a clonación” Marcos Quintela Baluja; Juan Ramón Gallástegui Otero. UDC Aula 13 C-FQ “Uso dun repositorio na clase de Física e Química” Antonio Gregorio Montes. IES Porta da Auga (Ribadeo) Aula 1 C-ID “O Pale e as seccións bilingües. Unha visión persoal” Margarita Losada Rodríguez. IES As Lagoas (Ourense) José Antonio Carpente Sardiña. IES de Fene (Fene) Aula 2 O-ID “Presenza de plantas exóticas invasoras en San Xurxo, Esmelle e Covas: unha razón para restrinxir e mesmo eliminar as edificacións en hábitats fráxiles e facilmente vulnerables fronte á acción humana” Fernando Rodríguez Lamela. CIFP Rodolfo Ucha Piñeiro (Ferrol) Aula 5 O-ID “Enxeñaría e xénero: das pioneiras á situación actual” Fco. Javier Álvarez Lires; María M. Álvarez Lires; Uxio Pérez Rodríguez; Alexandre Bermúdez Iglesias; J. Francisco Serrallé Marzoa; Dolores Arias Correa, Grupo de Investigación DE5 (Universidade de Vigo) Aula 7 O-ID “Proxecto Interdisciplinar. A ruta da esmorga un percorrido artístico pola cidade de Ourense” Víctor Javier Pérez Baltar; Ana Belén Díaz Portas; Ignacio Tudela de la Fuente; Concepción Rúa González; Mª Esther Casal Pérez. IES Cidade de Antioquía (Ourense); Tomás García García; Jesús Manuel Vázquez. IES Lagoa de Antela (Ourense) Informática (As Telleiras) O-MA “Obradoiro: GeoGebra, probabilidade para comezar” María Esperanza Gesteira Losada; Débora Pereiro Carbajo. CGTD. Extensión do IES Sánchez Cantón ( Pontevedra); Ignacio Larrosa Cañestro. IES Rafael Dieste (A Coruña); Aia Rodríguez Somoza. CPI de Mondariz (Mondariz); Fernando Zacarías Maceiras. IES As Mariñas (Betanzos); Enrique de la Torre Fernández. Dpto. de Pedagoxía e Didáctica, (Universidade da Coruña). Grupo XeoDin 19:00 Descanso - Café - Visita ás exposicións 19:15 IES As Telleiras B 1ºC C-BX “Actuaciencia, un proxecto de teatro científico para nenos en galego” Esteban Fernández Moreira. Instituto de Investigacións Biomédicas de A Coruña; Alex Sobrino; Keka Losada. Xerpo Teatro E4ºA C-FQ “Electricidade inédita: raios, ovnis, pensamentos e peixes” Constantino Armesto Ramón. IES Illa de Tambo (Marín) B2ºB C-ID “Unha iniciación na exploración ambiental no medio” Tomás García García. IES Lagoa de Antela (Xinzo de Limia); Ignacio Tudela de la Fuente. IES San Mamede (Maceda) E3ºC C-ID “Chuva e chuva ácida: um estudo comparativo das concepções de estudantes minhotos e galegos” Laurinda Leite; Luís Dourado; Filipa Soares; Sara Almeida. Centro de Investigação em Educação, Instituto de Educação. Universidade do Minho (Portugal); José Mendoza Rodríguez. Instituto de Ciencias da Educación (USC) E3ºA C-ID “Abatendo muros: as primeiras docentes na universidade de Santiago” Socorro Liste López. IES Pontepedriña (Santiago); Xoana Pintos Barral. USC B1ºA C-ID “O blended learning na educación do século XXI” José Fco.Serrallé Marzoa; F. Javier Álvarez Lires; María Álvarez Lires; Uxío Pérez Rodríguez; Azucena Arias Correa. Grupo de Investigación DE5 (Univ. de Vigo) 19:45 Descanso - Café - Visita ás exposicións 20:30 Salón de actos do IES As Telleiras Conferencia: “Menudas curvas!!” por Dra. Mª Elena Vázquez Abal 22:00 Cea de confraternidade SÁBADO, 13-NOV-2010 9:30 Exposicións COMUNICACIÓNS E OBRADOIROS 10:00 IES As Telleiras B 1ºC C-BX “Factores de risco relacionados com o consumo ocasional e regular de tabaco em jovens escolarizados portugueses, por sexos: pensar e agir, global, local e sistematicamente contra o tabaco” José Precioso; Catarina Samorinha, Instituto de Educação (Universidade do Minho) E4ºA C-FQ “Capítulos VIII e IX do Tratado Elemental de Química de A.L. Lavoisier” X. Anxo Freire Pais. IES Arcebispo Xelmírez I (Santiago) Informática O-MA “Obradoiro: GeoGebra na web 2.0. Moodle e wiris” María Esperanza Gesteira Losada; Débora Pereiro Carbajo. CGTD. Extensión do IES Sánchez Cantón (Pontevedra); Ignacio Larrosa Cañestro. IES Rafael Dieste (A Coruña); Aia Rodríguez Somoza. CPI de Mondariz (Mondariz); Fernando Zacarías Maceiras. IES As Mariñas (Betanzos); Enrique de la Torre Fernández. Dpto. de Pedagoxía e Didáctica (Universidade da Coruña). Grupo XeoDin B2ºB C-ID “Vida y tratamientos de recuperación sostenible en sistemas hiperácidos. mina de sulfuros en Touro” Carmen Nieto Olano. IES Rosalía de Castro (Santiago), Felipe Macías Vázquez. Instituto Investigaciones Tecnológicas (USC) Felipe Macías García. Técnicas Ecológicas del Noroeste (I+D+I). Mina de Touro E3ºC C-ID “As noveles galegas: unha experiencia de xénero no IES Pontepedriña” Socorro Liste López; Consuelo Neira Suárez. IES Pontepedriña (Santiago) E3ºA C-ID “Conforto de uma sala de aula uma avaliação através de equipamento simples” Marta Silva. Departamento de Didáctica e Tecnologia Educativa (Univ. de Aveiro); Mário Talaia. Departamento de Física (Univ. de Aveiro) B1ºA C-ID “As webquests na aprendizagem das ciências da natureza. Que potencialidades educativas?” Daniela Salé; José Luís Coelho da Silva. Universidade do Minho (Portugal) 10:30 Descanso - Café 10:45 B 1ºC C-BX “Embriología y células madre en el aula” Xabier Goikoetxea; Azucena Trepiana Olabide, Ikastola. Vitoria-Gasteiz (País Vasco) E4ºA C-FQ “Optimización do ángulo de lanzamento dun peso para maximizar o alcance” María Andrade Carpente; Fernando Botana Trigo. IES Breamo (Pontedeume) E3ºC C-ID “Scientix: a nova comunidade europeia baseada na internet para a educação das ciências” Carlos Cunha. Escola Secundaria D. Manuel Martins (Setúbal, PORTUGAL), Águeda Gras-Velázquez; Eloise Gerard. EUN Partnership AISBL (BELGIUM) E3ºA C-ID “Educación viaria e actividades de ciencia no IES Pontepedriña” Luis Carlos Cachafeiro Chamosa; Socorro Liste López; Antonio Rivas Menéndez. IES Pontepedriña (Santiago) B1ºA C-BX “O escrito sobre a seyxebra de Frei Martín Sarmiento: expoñente do seu pensamento da historia natural” Pura Chouza Fernández. Facultade de Bioloxía (USC) Salón de actos M “ Aspectos educativos, xurídicos e organizativos do decreto 79/2010 (Decreto do Plurilingüísmo)” 11:15 Descanso 11:30 B 1ºC C-BX “O ensino e aprendizagem de botânica no 1.º ciclo em portugal (1900-2000): análise ao seu estatuto curricular” Fernando Manuel Seixas Guimarães. Instituto de Educação da Univ. do Minho E4ºA C-FQ “Convertendo alumnos de diversificación en científicos como por arte de maxia (da Química)” Mª Elena López Prada. IES Miraflores (Oleiros); Constantino Álvarez Muiña. IES Rosalía de Castro (Santiago); Mercedes Neira González. IES de Ames (Bertamiráns); Mariano Pazos Afonso. IES A Sardiñeira (A Coruña) B2ºB C-FQ “2011. Ano internacional da Química” Manuel R. Bermejo; M. Isabel Fernández-García; Beatriz Fernández; Esther Gómez Fórneas; Ana M. González-Noya; Marcelino Maneiro Maneiro; Rosa Pedrido Castiñeiras. Departamento Química Inorgánica (USC); M. Inés García-Seijo. IES Monte Castelo (Burela); Manuel Vicente. Radio Galega E3ºC C-ID “Limite no infinito de algumas expressões irracionais indeterminadas” Carlos Campoy Vázquez. IES Rosalía de Castro (Santiago) e Univ. da Corunha E3ºA C-ID “Investigando o Proxecto Interdisciplinar” Antonio Gregorio Montes. IES Porta da Auga (Ribadeo) B1ºA O-MA “Papiroflexia y matemáticas. Del plano al espacio II” Alicia Pedreira Mengoti. IES Monelos (A Coruña) Covadonga Blanco García. Escola de Enxeñería da Edificación (UDC) Mª Teresa Otero Suárez. IES Antonio Fraguas Fraguas (Santiago) 12:15 Descanso B 1ºC C-BX “Recursos efervescentes para Ciencias para o mundo contemporáneo” Manuel Vicente. Radio Galega M. Inés García Seijo. IES Monte Castelo (Burela) Rosa Pedrido Castiñeiras. Departamento Química Inorgánica (USC) María Carmen Cid Manzano. IES Otero Pedrayo (Ourense) E4ºA C-FQ “Marie Anne Paulze, ilustradora e deseñadora industrial” Xoana Pintos Barral; Manuel Bermejo Patiño. Univ. de Santiago de Compostela B2ºB C-ID “Exploração didáctica das ideias dos alunos do 4º ano de escolaridade sobre as relações entre seres humanos e a natureza a partir de um problema sócioambiental concreto” Francisco Alberto Marques Borges. Instituto de Educação da Universidade do Minho E3ºC C-ID “Ciencia no camiño” Paulino Pérez; Pío González; Julia Serra; Hélio Leite. Universidade de Vigo; Eduardo García. IES Pazo da Mercé (As Neves); Lucinda Serra, Grupo de Investigação de História da Matemática da Univ. Aveiro e Agrupamento Muralhas do Minho E3ºA C-ID “A devesa da Rogueira (Serra do Courel-Lugo): un espazo natural inigualable” Irene García Bernadal. IES de Valga; Luís Gómez Aldegunde; Javier Santiago Caamaño; Javier Méndez Zunzunegui. CPI Dos Dices; Sonia Pena Gómez. CPI de Touro 13:00 Salón de actos do IES As Telleiras Conferencia: “Á búsqueda do universo cuántico: o LHC, a súa implicación e as aportacións realizadas en Galicia” por Dr. Bernardo Adeva Andany, 14:00 Clausura do XXIII Congreso BX: Bioloxía e Xeoloxía ID: Interdisciplinares FQ: Física e Química MA: Matemáticas O: Obradoiro de 90’ C: Comunicación de 30’ M: Mesa redonda